Neden seçim olmaz...

Muhalefet erken seçim tartışmalarını sever. Bunun çeşitli nedenleri var. Tabii ki ilki seçmeni diri tutma isteğidir. Öte yandan 27 Nisan Muhtırası’ndan sonra yaşanan tartışmaları hatırlayınız. Askeri vesayet zihniyeti hortlamış, CHP ve medyası bu muhtıraya destek vermişti. İşte 2007’nin 22 Temmuz’unda böyle bir ortamda erken seçime gidilmişti. Amaç cumhurbaşkanlığı seçimindeki Meclis’te oluşan tıkanmayı açmak, müdahaleleri aşmak ve vesayet heveslilerinin karşısında sandığı adres göstermekti.

***

Erken seçim tartışmalarının bu şekilde olgusal nedenlerinin olması şarttır. Erken seçimleri gerektirecek bir veya birkaç nedenin olması, toplumda seçim talebinin yeşermesi gerekir. Yani öyle bir olmalıdır ki, seçim biriken sorunların bir çıkış yolu olarak bir ihtiyaç olarak kendisini dayatsın.

***

Türkiye Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçerek vesayetin sisteme yerleştirdiği mayınlardan kurtulmuştur. Erken seçim kavramı eski sistemle tarihe havale edilmiştir. Tek kişilik hükümet olan Cumhurbaşkanı ve Meclis, beş yıllık sabit süreyle seçilir. Bu tabii ki vaktinden önce bir seçim olmayacağı anlamına gelmez.

***

Cumhurbaşkanı açısından bakarsak, eğer birinci dönemindeyse, kalan süresinden vazgeçmiş olacak ve şayet adaysa seçilememe riskini üstlenecektir. Eğer ikinci dönemindeyse, kalan süresinden feragat edecek ve bir daha aday olmamayı göze alacaktır. Yani bir Cumhurbaşkanı için seçimlerin yenilenmesini istemek olağanüstü koşullarda ve son çare olarak başvurulacak bir yöntemdir.

***

Meclis açısından da eski sistemde basit çoğunlukla alınan bu kararın,-ki bu durumda bile çok zordu- yeni sistemde 3/5, yani 360 milletvekilinin onayıyla alınması kuralı meselenin zorluğuna dikkati çekmektedir. Milletvekilleri için de yeniden aday gösterilmek ve seçilmek bir risk olduğundan, Meclis’in bu kuralı olağanüstü durumlarda istisnai şekilde uygulayacağı ortaya çıkacaktır.

***

Yeni sistemde keyfi bir seçim yenilenmesi mümkün değildir. Ancak olağanüstü şartların zorlaması ile bu kapı açık bırakılmıştır. Böylelikle siyaset mühendisliklerine kapılar kapatılmıştır. Zaten şartlar oluştuğunda seçim yenilemesi kendisini öyle bir dayatır ki, buna ne Cumhurbaşkanı ne de Meclis karşı koyabilir.

***

Türkiye’nin erken seçim diye bir gündemi yoktur. Suni iteklemelerle de bu gündem oluşmaz. 2023’e kadar ciddi bir süre vardır ve halkımız bu sürede seçim değil, hizmet beklemektedir.