CHP zaten sol parti değildi!

Geçtiğimiz günlerde CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ’18. yüzyılın kavramlarıyla günümüzde siyaset yapılamayacağı, dolayısıyla sağ ve solun anlamının kalmadığı’ manasında bazı sözler ifade etti. Buna ilaveten partisinin bir sol parti olma mecburiyetinin kalmadığı gibi bir tespit yaptığı anlaşılmaktadır. CHP’nin sol bir parti olmadığı zaten bilinen bir şeydir; bu bakımdan CHP Genel Başkanı’nın bu bağlamda söyledikleri bilineni tekrar etmektedir; fakat burada asıl üzerinde durulması gereken, yeni olan husus CHP’nin ‘sol’ ya da ‘sosyal demokrat’ olma iddiasından vazgeçmesidir.

CHP Genel Başkanı’nın söz konusu açıklaması bir anlamda ilk defa partisinin açıkça ‘sosyal demokrat’ olma gibi bir amacının kalmadığını da ortaya koymaktadır. Bu önemlidir, zira şimdiye kadar CHP ne bir sol parti ne de sosyal demokrat bir partidir fakat İnönü’den bu yana sol olmaya çalışan, Ecevit’ten bu tarafa sosyal demokrat olma arayışları olan bir partiyken, şimdi en azından böyle bir amacın olmadığı açıkça beyan edilmiştir. CHP’yi yazarken üzerinde en çok durduğum mesele partinin ‘kimlik sorunu’ olduğu hususudur bu bakımdan bu konu mühimdir.

SOLUN SAĞI

Bu partide Atatürkçü olanlar yani Mustafa Kemal Paşa’nın Kuva-i Milliye’den bu yana takip ettiği yaklaşımı CHP’nin siyasetinin esası olması gerektiğine inanalar; bunlarla aynı zamanda partide ‘sosyal demokrat’ bir siyaset anlayışını geliştirmek isteyenler ve CHP’nin Tek Parti anlayışına dayalı Kemalist bir çizgide siyaset yapmasını isteyenler hep birlikte var olmuşlardır. Bunlara bir de günümüz Türkiye’sinde her taşın altından çıkan neo-liberal söylemin ‘liberal-sol’ görünümüyle dolaşanlarını da katarsak tablonun gayet şenlikli olduğu ortaya çıkacaktır.

Üstelik sanki bu görüşler, aynı şeymiş gibi zaman zaman bu yaklaşımların ifadelerinin yansımaları olan tutarsız bir söylem partide hâkim olmuştur; hatta bunlara bir de muhtelif sosyalizan sloganlar eklenmiş ki çoğu şiddet örgütü niteliğinde olan yapılardan gelen elemanların, cemaat dayanışması ile parti içinde bu söylemler üzerinden etkinlik kazanması sürpriz sayılmamıştır.

KİMLİK SORUNU

Bu açıdan bakılınca CHP’nin sol bir parti olmadığını açıklaması (her ne kadar sol/sağ kavramlarını 18. yüzyıla yani ilk kullanıldığı anlama indirgemesi sorunlu olsa da) doğru bir şeydir fakat bu CHP’nin sorununu çözmeye yetecek bir tavır değildir. Öncelikle şunu belirtmek isterim; CHP’nin bu meseleleri ayaküstü açıklamalarla halletmesi, bir yere varması mümkün değildir; ayrıca bu tür ifadeler konjonktürel olarak karşılaşılan ittifak arayışlarını kolaylaştırmak ya da önünü açmak için yapılıyorsa temeldeki sorun çözülmeden kalacak, çözülemediği için de büyümeye devam edecektir.

Bu sorunu ciddi bir şekilde tartışmadan Türkiye muhalefetinin yol alması imkânsızdır; bilhassa bu konuyu rahmetli İdris Hoca’ya bağlayıp onun farklı bir analiz içinde, farklı bir zamanda ortaya koyduğu tabloyla izah etme cehaleti ise meselenin hiç anlaşılmadığını göstermektedir ki bu da aydın sorununun nasıl bir seviyede olduğunun göstergesidir.